یکی از بخش‌های مهم لپ‌تاپ، باتری آن است. نکات بسیاری در مورد آن وجود دارد که عمر باتری را زیاد کند. چند مورد آن را در ادامه خواهید خواند. اما قبل از معرفی به انواع آن اشاره می‌کنم. معمول‌ترین ماده که برای باتری مورد استفاده قرار می‌گیرد، باتری یونی Li-ion است. اغلب این باتری‌ها با تعداد سلول (Cell) دسته‌بندی می‌شوند. هر چقدر تعداد سلول بیشتر باشد، عمر باتری، وزن و قیمت آن بیشتر است. معمول‌ترین آن شش سلولی است که به طور معمول عمری بین سه تا 4.5 ساعت دارد. بعد از آن باتری‌های 9 سلولی هستند که عمر باتری را تا شش ساعت افزایش می‌دهند. البته من باتری که 12 سلول دارد دیده‌ام؛ ولی فقط یک بار. حتی روی لپ‌تاپ EliteBook 6930p باتری وجود دارد که تا 24 ساعت دوام می‌آورد!

 

نکاتی برای بهبود طول عمر باتری‌های لپتاپ

[توجه کنید برخی از موارد زیر اصلاح شده‌اند  و همچنین چند مورد مهم و جدید به نکات زیر اضافه شده. لطفا دوباره نکات زیر را مرور کنید. با تشکر]

همانطور که خواندید، نکات بسیار زیادی درباره افزایش طول عمر باتری‌ها وجود دارد. ما در اینجا فقط چند مورد مهم و رایج آن را ذکر می‌کنیم. توجه کنید، این نکات برای زمانی است که در حال استفاده از باتری لپ‌تاپ هستید.

1. همیشه اولفیش آداپتور برق را به لپ‌تاپ متصل کنید سپس دوشاخه را به پریز برق بزنید . یک دلیل ساده برای آن وجود دارد. اگر اول دو شاخه را برق متصل کنید و سپس بخواهید فیش را به لپ‌تاپ بزنید، احتمال این وجود دارد که در هنگام وارد کردن فیش به پورت اتصالی صورت بگیرد و یک شوک الکتریکی به لپ‌تا1 وارد شود. تصویر روبرو ترتیب درست و صحیح را نشان می‌دهد.

 

2. وقتی می‌خواهید باتری جدیدی را به کار بگیرید، دفعه اول کاملا از باتری استفاده کنید؛ طوری که سیستم شما خاموش شود. سپس بگذارید باتری 12 ساعت در حالت شارژ بماند (حتی اگر شارژ آن کامل شد، باز هم بگذارید تا 12 ساعت در شارژ باشد). سپس از آن استفاده کنید.

3. تصور غلطی بین اکثر کاربران وسایلی که از باتری‌های قابل شارژ استفاده می کنند وجود دارد (خود من هم جزو این افراد بوده‌ام!) . تصور عام این است که باتری‌ها را تا زمانی که شارژ آنها به طور کامل تخلیه نشده‌ است نباید به شارژ زد. همچنین هر چند وقت یک‌بار باید این باتری‌ها کاملا شارژ و دشارژ(تخلیه) شوند. اما این تصور اشتباهی است. حتی این کار صدمه بیشتری به باتری وارد می‌کند و از عمر آن کم می کند.

در واقع این مساله در مورد باتری‌های نیکل صدق می کند ولی در باتری‌های قابل شارژ لیتیوم یونی که در لپ‌تاپ‌ها نیز استفاده می شوند، نباید تا زمان اتمام شارژ صبر کرد و می‌توان هر موقع آن را به شارژ متصل کرد.

4. از تخلیه کامل باتری کاملا خودداری کنید. حتی تخیه کامل آن (0٪ شارژ) باعث صدمه دیدن باتری نیز می‌شود. حداکثر در زمانی که شارژ باتری به 30 یا 20 درصد خود رسید، آن را به شارژ متصل کنید.

5. در مکان‌هایی که می‌توانید لپ‌تاپ خود را به برق متصل کنید، سعی کنید از باتری استفاده نکنید و به جای آن سراغ آداپتور AC لپ‌تاپ بروید.

6. تنظیمات ذخیره انرژی که در سیستم ‌عامل وجود دارد را در بالاترین حالت خود قرار دهید.

7. اگر درخشش نور صفحه‌نمایش خیلی برای کار شما مهم نیست، آن را کاهش دهید.

8. ابزارهایی که استفاده نمی‌کنید غیرفعال کنید. به عنوان مثال زمانی که از مودم وایرلس یا بلوتوث استفاده‌ای ندارید، آنها را خاموش کنید.

9. امکانات Autosave را غیرفعال کنید.

10. تنظمیات اتوماتیکی مانند چک‌کننده هجی کلمات (spell checker) یا محاسبه خودکار (autorecalculate) را غیرفعال کنید. فعال بودن این موارد به دلیل تکرار و تعداد محاسبات باعث افزایش مصرف باتری می‌شوند. پس حتما به دنبال غیرفعال این موارد بروید.

11. سعی کنید ابزارهایی مانند برخی از گوشی‌ها که قابلیت شارژ شدن از طریق USB دارند را با لپ‌تاپ شارژ نکنید.

12. اگر شما یک باتری دیگری دارید، آنها را به طور مشترک استفاده کنید. به این صورت که یک بار از باتری اول و بار دیگر از باتری دوم استفاده کنید.

13. هیچ‌گاه از شارژرهای دیگر مدل‌ها و برندهای لپ‌تاپ استفاده نکنید زیرا مقدار ولتاژ و شدت جریان آنها متفاوت است و به باتری و لپ‌تاپ شما صدمات جبران‌نا‌پذیری وارد می‌کند.

لب تاب

14. اگر کاری برایتان پیش آمد و باید چند دقیقه از لپ‌تاپ استفاده نکنید، آن را به حالت Hibernate یا همان خواب زمستانی ببرید.

15. سعی کنید در یک لحظه کمترین برنامه ممکن در حال اجرا باشد.

16. هر از چندگاهی لپ‌تاپ را با آداپتور به برق متصل کنید و سپس عملیات Defragment هارددیسک را انجام دهید. Defrag کردن باعث می‌شود اطلاعات مرتبط با هم، داخل هارد در کنار یکدیگر قرار بگیرند و هنگامی که آنها فراخوانی می‌شوند، کمترین زمان و حرکت مکانیکی هد هارد دیسک انجام بگیرد و در نتیجه انرژی کمتری مصرف شود.

17. اگر می‌خواهید برای مدت خیلی طولانی ( مثلا چند هفته) از باتری استفاده نکنید، آن را از لپ‌تاپ خود جدا کنید. البته شارژ آن 40 درصد باشد و سپس آن را جدا کنید. همچنین در مکانی به دور از رطوبت قرار دهید. همچنین دمای بسیار مناسب برای نگهداری آن بین صفر تا 10 درجه سانتی‌گراد است.

18. باتری را در کمترین دمای ممکن نگه دارید و استفاده کنید. (اگر از باتری لپ‌تاپ خود خسته شده اید و می‌خواهید از بین برود، در یک روز داغ و مرطوب تابستانی، لپ‌تاپ خود را که به آن باتری نیز متصل است، در داخل ماشین خود جا بگذارید!!!)

19.  سوالی که بسیاری از افراد دارند این است که “آیا در هنگامی که آداپتور به لپ‌تاپ متصل است، می‌توانیم باتری را از محل خود جدا کنیم یا خیر؟”

پاسخ هم بلی است و هم خیر. این کار شما بستگی به موقعیت دارد.

اگر شارژ باتری شما به 100 درصد رسیده است، می‌توان با احتیاط عملیات جدا‌سازی باتری را انجام داد. به خاطر این مساله که وقتی باتری 100 درصد شارژ شود، سیستم به صورت اتوماتیک ارسال برق را به باتری را قطع می‌کند. چه بسا این جداسازی برای باتری خوب هم باشد! زیرا حرارتی که لپ‌تاپ شما تولید می‌کند(حرارت تولید شده توسط سخت‌افزارها) ، برای عمر باتری بسیار مضر است. پس اگر باتری شما در صد در صد شارژ قرار دارد می‌توان آن را جدا کرد.

اما اگر شارژ آن به صد در صد نرسیده است، سعی نکنید که آن را از لپ‌تاپ جدا کنید. زیرا لپ‌تاپ در حال شارژ کردن آن است و الکتریسیته عبور می کند و عمل جداسازی بسیار خطرناک است.

20. در زمان‌هایی که می‌خواهید  از سیستم با کارایی بالا استفاده کنید (مثلا در محیط‌های بازی)، سعی کنید از باتری استفاده نکنید و برق لپ‌تاپ خود را از طریق آداپتور تامین کنید.

21. هنگام شارژ کردن باتری، سیستم را در حالتی که کارایی بالا دارد، قرار ندهید. زیرا گرامی تولید شده توسط سخت‌افزارها برای باتری مضر است.

22. سرویس‌های SuperFetch ، ReadyBoost و SearchIndexer جزو سرویس‌هایی هستند که در ویندوزهای ویستا و 7 قرار دارند. این سرویس‌ها از هارددیسک استفاده زیادی می کنند و در نتیجه استفاده زیادی از انرژی خواهند داشت. پیشنهاد می‌شود در زمانی که در حال استفاده از باتری هستید کارکرد آنها را به تعویق بندازید و زمانی که در حال استفاده از آداپتور هستید آنها را فعال کنید.

23. لپ‌تاپ‌ها قسمتی دارند که انرژی ذخیره شده در باتری را اندازه‌گیری می کنند و میزان شارژ باقی مانده را اعلام می کنند. اگر این بخش به درستی کالیبره نشود، در نتیجه اطلاعات غلطی را به کاربران نشان می دهد. برای کالیبره کردن این قسمت راهی وجود دارد که در ادامه آن را توضیح می‌دهم. با این روش می‌توان مطمئن شد که اطلاعاتی که لپ‌تاپ درباره شارژ و انرزی ذخیره شده در باتری می‌دهد، درست است. اما قبل از توضیح مراحل کالیبره کردن آن باید دو سه مورد را توضیح دهم.

اول اینکه توصیه می‌شود که عملیات کالیبره کردن را پس از هر 30 بار دشارژ کامل (full discharge) باتری انجام دهید( یعنی بعد از این مدت دوباره  بخش اندازه‌گیری انرژی را کالیبره کنید).

دوم اینکه من از کلمه دشارژ کامل(full discharge) استفاده کردم. این دشارژ دقیقا چیزی نیست که شما تصور می کنید. کمی متفاوت است. حتما با مفهموم دشارژ کامل آشنا شوید. زیرا برای انجام کالیبره کردن بسیار مهم است.

دشارژ کامل به یک دوره کاما مصرف 100 درصد شارژ باتری گفته می‌شود. این مصرف 100 درصد می‌تواند در چند سری شارژ و مصرف باتری صورت بگیرد. با یک مثال ساده این موضوع را توضیح می‌دهم.

تصور کنید باتری لپ‌تاپ شما در روز اول 100 درصد شارژ دارد. شما از آن برای مدتی استفاده می کنید و شارژ آن به 40 درصد می‌رسد(یعنی 60 درصد استفاده از شارژ). دوباره آن را به شارژ می رنید و شارژ آن 100 درصد می‌شود. در روز دوم دوباره از باتری استفاده می کنید. این بار شارژ آن نیز به 60 درصد می‌رسد(یعنی 40 درصد استفاده از شارژ).

حال شما یک دوره دشارژ کامل (100 درصد استفاده از شارژ9 انجام داده‌اید. 50 ردصد روز اول + 50 درصد روز دوم = 100 درصد استفاده از شارژ = یک دوره دشارژ کامل باتری.

حال پس از دانستن این مطالب می‌رویم سراغ عملیات کالیبره کردن که توصیه می‌شود بعد از هر 30 بار دشارژ کامل باتری این عملیات را انجام دهید:

الف) بگذارید تا باتری شما 100 درصد شارژ شود.

ب) بگذارید باتری شما در این حالت دو ساعت بیشتر در حالت شارژ قرار بگیرد

ج) وارد قسمت Power Options که در کنترل پنل قرار دارد، بشوید و طوری آن را تنظیم کنید که وقتی شارژ لپ‌تاپ به 3 درصد رسید به حالت Hibernate برود.

د) بدون توفق عملیات ، از باتری لپ‌تاپ به صورت 100 کامل استفاده کنید طوری که لپ‌تاپ شما به حالت Hibernate برود

ه) بگذارید لپ‌تاپ شما 5 ساعت (یا حتی بیشتر) در حالت Hibernate بماند.

و) حال لپ‌تاپ را به آداپتور AC متصل کنید و بگذارید تا 100 درصد شارژ شود

همین! عملیات کالیبره کردن را انجام دادید.

 

و بسیاری نکات دیگر…

البته نرم‌افزارهای زیادی برای افزایش زمان کارکرد لپ‌تاپ هنگام استفاده از باتری وجود دارد. یکی از این برنامه‌های جالب، رایگان و کم حجم، BatteryCare نام دارد. نسخه 0.9.8 این برنامه را با حجم 1.4 مگابایت را می‌توانید از لینک زیر دریافت کنید. همچنین در این نرم‌افزار یک بخش وجود دارد که اطلاعات دشارژ کامل را به شما نشان می دهد و می‌توان از طریق آن متوجه شوید که چه موقع لازم است که عملیات کالیبره کردن را انجام دهید.

BatteryCare v0.9.8 – 1.4MB

 

منابع:

ویژه‌نامه لپ‌تاپ عصر ارتباط – تابستان 1389 – صفحه 48